Raporun tamamına ulaşmak için tıklayınız.
Yazar: Ümmügülsüm ÖKÇE, Avukat, glsm.asln4@gmail.com.
Rapor Kabul Tarihi/Accepted: 14.06.2024.
Rapor Danışmanı: Zeynep ERTEKİN.
Atıf/Citation: ÖKÇE, Ümmügülsüm. Tarihi Yapı Ve Belgelerin Korunması Açısından Deprem: Beyazid-İ Bestami Külliyesi, Habib-İ Neccar Camii, Şıh Hüseyin Camii, Ulu Camii Örnekleri. Ed.Nurullah Enes Süheyl Belada. ENHAR (2024). s.115-130.
ÖZET
Hazırlanan bu raporda, depremlerden etkilenen tarihi yapıların ve belgelerin deprem öncesi ve sonrası korunmaları konusu işlenmiştir. Özellikle ülkemizin 11 ilini kapsayan 6 Şubat 2023 tarihli asrın felaketi, bir çok tarihi yapımız için onarımı güç bir yıkıma sebebiyet vermiştir. Öncelikle bu raporda tahribatın boyutunu rapor okuyucularına gösterebilmek için Hatay ve Kahramanmaraş illerinde bulunan toplam dört tane tahrip olmuş tarihi eserden, görsellerinden de faydalanarak bahsedilmiştir.
Raporumuzda bahsi geçen tairihi eserlerin restorasyona başlandığı bilgileri ve restorasyon sürecinde ne tür çalışmalar ve yöntemler kullanıldığı anlatılmıştır. Araştırmalarımız sonucu en doğru kaynaklardan elde edilen verilerle restorasyon çalışmalarının kimler tarafından üstlenildiği, ne aşamada olduğu ve ne kadar süreceği gibi bilgilere de yer verilmiştir. Bu tarihi eserlerin deprem öncesi yapıyı güçlendirmek amacıyla restore edilip edilmediği ve restore edilen kısımların depremden etkilenip etkilenmediği konularına da önemle değinilmiştir.
Deprem öncesi ve sonrası çalışmalarda benimsenen “Bütünleşik Risk Yönetimi” yaklaşımından bahsedilmiş ve tarihi yapıların iyileştirilmesinde ve deprem sonrası onarılmasında kullanılan Vakıflar Genel Müdürlüğünün “Tarihi Yapılar için Deprem Risklerinin Yönetim Kılavuzu ”na değinilmiştir.
Tarihi yapıların yeniden inşası sırasında dikkat edilmesi gerekli olan belli başlı hususlar bulunmaktadır. En önemlisi de cami, külliye, hamam, medrese ve kervansaraylar gibi tarihi yapıların mimari özelliklerinin çalışma faaliyetini yürüten ekiplerce bilinmesi gerekmektedir. Buna kaynak teşkil etmesi açısında Vakıflar Genel Müdürlüğünün Arşivinde bulunan belgelerden faydalanılması gerektiği hususuna değinilmiştir.
Raporda bahsi geçen hususların özeti mahiyetinde Hatay Vakıflar Bölge Müdürü Osman GÜNEREN’in Habibi Neccar Camiinin tadilatı hakkında verdiği röportajdan bahsedilmiştir. Güneren’in röportajda kullandığı ifadeleri yazıya dökerek rapor okuyucularına birinci kaynaktan deprem sonrası tahrip olan tarihi yapının yeniden inşası hakkında teknik bilgilerin sunulması hedeflenmiştir.
Son olarak tarihi yapı ve belgelerin depremden korunması hakkında yapmış olduğumuz araştırmalar ve tümüyle raporda yer verdiğimiz bilgiler ışığında sonuç ve öneriler başlığı atılmış olup bu başlık altında raporun hazırlanma amacına yönelik düşüncelerimiz kaleme alınmıştır.
